Thời gian qua, nhiều chủ đầu tư vẫn cố tình không công khai đầy đủ thông tin khi giao dịch bất động sản; đưa bất động sản vào kinh doanh nhưng không đảm bảo điều kiện theo quy định; thu tiền đặt cọc của khách hàng mua nhà chiếm tỷ lệ lớn so với giá trị của hợp đồng mua bán…, gây ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân.
Vì vậy, Bộ Xây dựng đã tập trung xây dựng Nghị định thay thế Nghị định số 16/2022/NĐ-CP theo hướng tăng mức tiền phạt kịch khung 1 tỷ đồng đối với một số hành vi vi phạm. Đồng thời, có hình thức xử phạt bổ sung, áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả để đảm bảo tính răn đe, hạn chế hậu quả của hành vi vi phạm hành chính gây ra.
Theo đó, 800 triệu đồng đến 1 tỷ đồng là mức phạt tiền cao nhất áp dụng cho 4 hành vi vi phạm liên quan đến việc chủ đầu tư không công khai thông tin thế chấp nhà ở, công trình xây dựng, phần diện tích sàn trong công trình, quyền sử dụng đất, dự án bất động sản đưa vào kinh doanh…
Thực tế, hành vi không công khai, công khai không đầy đủ, hoặc không đúng nội dung về dự án bất động sản, dự án đầu tư xây dựng nhà ở theo quy định đã được quy định xử phạt tại Nghị định số 16/2022/NĐ-CP, mức phạt tiền từ 100 triệu đến 120 triệu đồng. Tuy nhiên, thời gian vừa qua vẫn còn tình trạng chủ đầu tư che giấu thông tin dự án đã bị đem đi thế chấp ngân hàng, và vẫn ký hợp đồng với người dân mà không công khai cho người dân biết dự án đã bị thế chấp.
Việc chủ đầu tư che giấu thông tin trên dẫn đến người mua nhà do chưa đủ thông tin nên vẫn ký hợp đồng mua bán, đến khi bị ngân hàng phát mại tài sản mới biết căn nhà mà mình mua đã bị chủ đầu tư thế chấp trước đó. Vì vậy, tại dự thảo lần này, Bộ Xây dựng kiến nghị trình Chính phủ điều chỉnh tăng mức phạt tiền từ 120 triệu đồng lên đến 1 tỷ đồng. Đồng thời, dự thảo nghị định còn quy định áp dụng hình thức xử phạt bổ sung đình chỉ hoạt động kinh doanh bất động sản.
Bên cạnh hành vi chủ đầu tư không công khai thông tin việc thế chấp, hành vi kinh doanh bất động sản không đảm bảo đầy đủ điều kiện theo quy định, hoặc không được phép đưa vào kinh doanh theo quy định cũng được Bộ Xây dựng đề xuất tăng mức phạt tiền từ 600 triệu đồng lên tối đa 1 tỷ đồng.
Song song với hình thức xử phạt bằng tiền, theo dự thảo Nghị định, tổ chức, cá nhân vi phạm còn bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung đình chỉ hoạt động kinh doanh bất động sản có thời hạn, và bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả phù hợp, tương xứng hành vi vi phạm. Có thể kể đến là việc buộc công khai thông tin theo quy định, buộc lập lại hợp đồng gắn với quyền sử dụng đất, buộc trả lại cho bên mua các loại phí và các khoản tiền liên quan đến kinh doanh bất động sản. Hay buộc hoàn trả phần tiền đặt cọc vượt quy định, buộc làm thủ tục cấp giấy chứng nhận theo quy định….
Đối với lĩnh vực kinh doanh dịch vụ bất động sản, dự thảo đã bổ sung và đưa ra mức xử phạt cụ thể cho hàng loạt hành vi vi phạm của sàn giao dịch bất động sản. Ví như: ký hợp đồng với cá nhân môi giới bất động sản không đủ điều kiện hoạt động theo quy định; hoạt động không có giấy phép hoạt động; không niêm yết, không cung cấp thông tin hoặc niêm yết, cung cấp thông tin không đúng, không đầy đủ thông tin bất động sản đủ điều kiện đưa vào kinh doanh theo quy định; không xác nhận hoặc xác nhận không đúng…
Qua đó, nhằm bảo vệ quyền lợi của các bên, trong đó có người mua nhà.