Tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 9/2024, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Việt Hùng đã thông tin về việc giá nhà ở thành phố lớn đang rất cao, có dấu hiệu ảo, cho dù thị trường chưa thực sự sôi động.
Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Việt Hùng, có 3 nguyên nhân chính dẫn đến việc tăng giá bất động sản cao, đột biến thời gian qua. Thứ nhất, do nguồn cầu lớn hơn nguồn cung quá nhiều; thứ hai, thị trường bất động sản có tình trạng đẩy giá, thổi giá. Điển hình là thời gian gần đây, báo chí liên tục phản ánh tình trạng tại một số địa phương của Hà Nội, trong nhiều phiên đấu giá đất, người mua đẩy giá lên cao rồi bỏ cọc; thứ ba, chi phí đầu tư, đầu vào của bất động sản tăng nhanh…
Để giải quyết 3 nguyên nhân trên, Thứ trưởng cho biết về xử lý hành vi thao túng thị trường, thổi giá, Bộ Luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), Luật Cạnh tranh, Luật Đất đai, Luật Kinh doanh bất động sản 2023… đã quy định rất rõ ràng.
Cụ thể, theo Luật Kinh doanh bất động sản, cấm hành vi thao túng thị trường, đẩy giá, thổi giá trong kinh doanh bất động sản, như tại Điều 8, bao gồm việc giả mạo tài liệu, cố ý làm sai lệch thông tin (nhằm tăng giá trị của bất động sản không minh bạch); không công khai thông tin bất động sản; gian lận, lừa dối, lừa đảo trong kinh doanh bất động sản (làm nhiễu loạn thị trường); điều kiện đối với tổ chức, cá nhân khi kinh doanh bất động sản (Điều 9); trách nhiệm đối về việc cung cấp thông tin (Điều 56, Điều 62…); hoạt động môi giới bất động bản (Điều 61 – 65).
“Như vậy, Luật Kinh doanh bất động sản đã đề ra những điều khoản mạnh mẽ hơn trong việc kiểm soát các hành vi thổi giá và lũng đoạn thị trường bất động sản”, ông Nguyễn Việt Hùng nhấn mạnh.
Cũng theo đại diện Bộ Xây dựng, ngoài quy định trên, vừa qua, nhằm kịp thời chấn chỉnh hiện trạng đấu giá quyền sử dụng đất, Thủ tướng Chính phủ cũng ban hành Công điện số 82/CĐ-TTg ngày 21/8/2024 với yêu cầu và nhiệm vụ đối với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Xây dựng, UBND các tỉnh và cơ quan, đơn vị có liên quan.
Theo đó, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Xây dựng đã ban hành Văn bản số 5333/BXD-QLN ngày 18/9/2024 về việc “phân tích cơ cấu giá thành, giá bán, nguyên nhân tăng giá bất động sản và đề xuất một số giải pháp giảm giá nhà ở, đất ở giúp ổn định thị trường bất động sản” gửi Văn phòng Chính phủ để báo cáo Thủ tướng Chính phủ.
Đồng thời, ban hành Văn bản số 5155/BXD-QLN ngày 6/9/2024 về tăng cường công tác quản lý, kiểm soát tình hình biến động giá bất động sản gửi UBND các tỉnh, thành phố. Trong đó, Bộ có đề xuất giải pháp và kiến nghị các Bộ, ngành, tỉnh, thành phố triển khai 6 nhiệm vụ.
Cụ thể là: Thực hiện nghiêm túc, hiệu quả nhiệm vụ tại Công điện số 82/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra việc thực thi quy định của pháp luật liên quan đến các dự án, chủ đầu tư, đơn vị môi giới có hiện tượng thổi giá, trục lợi; ngăn ngừa, xử lý hành vi vi phạm (nếu có).
Đồng thời, đề nghị các tỉnh, thành phố tiếp tục đẩy mạnh tiến độ giải quyết thủ tục hành chính về đầu tư, giải phóng mặt bằng, xác định tiền sử dụng đất… nhằm bảo đảm nguồn cung cho thị trường (giúp cân bằng cung cầu tại một số thành phố lớn đặc biệt như tại Hà Nội và TP.HCM).
Thường xuyên tổ chức công bố, công khai thông tin thị trường bất động sản, cùng những chương trình, kế hoạch phát triển khu đô thị, nhà ở, dự án bất động sản được phê duyệt, dự án đầu tư đáp ứng điều kiện huy động vốn theo quy định pháp luật, nhằm bảo đảm minh bạch thông tin thị trường, ngăn chặn hiện tượng gian lận, lừa đảo trong kinh doanh bất động sản.
Ngoài ra, Bộ Xây dựng kiến nghị Chính phủ giao cho Bộ Xây dựng phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường và bộ, ngành liên quan nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét, thí điểm mô hình “Trung tâm giao dịch bất động sản và giao dịch quyền sử dụng đất do nhà nước quản lý” để hạn chế rủi ro về giá và pháp lý cho người mua.
Mặt khác, cũng kiến nghị Chính phủ giao Bộ Tài chính nghiên cứu, tham mưu cấp có thẩm quyền ban hành chính sách thu thuế phù hợp, nhằm hạn chế tình trạng nhà, đất đã được mua, bán nhưng bỏ hoang, không sử dụng, gây lãng phí nguồn lực xã hội.