Theo Tổng cục Thống kê, năm 2023, Việt Nam ghi nhận mức tăng trưởng GDP ấn tượng, đạt xấp xỉ 5,1%, cao hơn tốc độ tăng 2,87% và 2,55% của năm 2020 và 2021, thuộc mức cao thứ hai của khu vực, tương đương với Indonesia và chỉ sau Philippines.
Đồng thời, qua dữ liệu của Asian Development Bank năm 2024, lực lượng lao động của Việt Nam trong độ tuổi trung bình là hơn 32, cho thấy tiềm năng phát triển trong tương lai. Hơn nữa, mức lương mà công nhân sản xuất tại Việt Nam nhận được thấp hơn so với hầu hết quốc gia khác ở khu vực Đông Nam Á, ngoại trừ Indonesia. Điều này có lợi đối với Việt Nam trong thu hút nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt là doanh nghiệp muốn tìm kiếm nơi có chi phí sản xuất thấp nhằm tối ưu hóa lợi nhuận.
NGÀNH SẢN XUẤT VÀ CHẾ BIẾN CHIẾM HƠN 70% TỔNG SỐ FDI
Dù vậy, Việt Nam đã chuyển trọng tâm từ ngành công nghiệp có giá trị gia tăng thấp sang thu hút ngành sản xuất có giá trị gia tăng cao, qua đ củng cố vị thế một thị trường mới nổi của khu vực. Việt Nam đang liên tục thể hiện khả năng cạnh tranh bằng việc chuyển đổi định hướng từ nền kinh tế nông nghiệp sang tập trung vào xuất khẩu, nhất là lĩnh vực điện tử và chế biến.
Bên cạnh đó, các hiệp định thương mại tự do (FTA) cũng đóng vai trò quan trọng đối với thu hút FDI vào Việt Nam. Từ khi tham gia Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) năm 1995, Việt Nam đã ký kết và thực hiện một loạt hiệp định thương mại, trong đó Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) năm 2019 đã tạo ra sự bùng nổ về đầu tư nước ngoài.
Theo Báo cáo từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho thấy tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đăng ký vào Việt Nam những năm gần đây, ngành sản xuất và chế biến chiếm hơn 70% tổng số FDI, thể hiện sự ưu tiên của nhà đầu tư vào lĩnh vực này.
Ông Thomas Rooney, Quản lý cấp cao, Bộ phận bất động sản công nghiệp, Savills Hà Nội, đánh giá sự tập trung của FDI vào lĩnh vực sản xuất và chế biến không chỉ mang lại lợi ích kinh tế trực tiếp mà còn tạo ra hiệu ứng lan tỏa, thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp phụ trợ và dịch vụ liên quan.
Các tập đoàn công nghệ lớn như Samsung, LG, Intel, Foxconn có vai trò quan trọng trong việc đưa Việt Nam trở thành một trung tâm sản xuất điện tử của khu vực. Gần đây, tổng vốn đầu tư của Foxconn vào Việt Nam được nâng lên mức 1,5 tỷ USD với dự án nhà máy tại Bắc Giang phục vụ việc lắp ráp và chế xuất linh kiện điện thoại. Điều này cũng thể hiện xu hướng đầu tư vào ngành có giá trị gia tăng cao ở khu vực miền Bắc.
Theo đại diện Savills Hà , Việt Nam nằm ở vị trí thuận lợi cho các hoạt động phát triển sản xuất. “Chính vị trí địa lý của Việt Nam ở trung tâm khu vực châu Á – Thái Bình Dương, giúp Việt Nam trở thành một điểm đến lý tưởng cho các hoạt động xuất nhập khẩu. Sự dịch chuyển sản xuất từ Trung Quốc sang Việt Nam đang gia tăng đáng kể, không chỉ từ doanh nghiệp Trung Quốc mà còn từ doanh nghiệp Mỹ và châu Âu đã có mặt lâu đời tại Trung Quốc và đang tìm cách đa dạng hóa hoặc rút hoàn toàn khỏi Trung Quốc”, ông Thomas Rooney phân tích.
GIÁ ĐẤT CÔNG NGHIỆP MIỀN BẮC LÀ LỢI THẾ LỚN
Tại khu vực miền Bắc, các tỉnh trọng điểm như Bắc Ninh, Hải Phòng và Thái Nguyên đang trở thành điểm đến hàng đầu của các dự án FDI trong lĩnh vực sản xuất. Đặc biệt, Bắc Ninh với vị trí gần Hà Nội và cơ sở hạ tầng phát triển đã thu hút được nhiều dự án quy mô lớn từ các tập đoàn đa quốc gia. Tương tự, tại phía Nam, Bình Dương cũng nổi lên như một trung tâm công nghiệp quan trọng, với sự tham gia của nhiều doanh nghiệp FDI trong lĩnh vực sản xuất và chế biến. Tuy nhiên, miền Bắc vẫn vượt trội hơn về số lượng và quy mô các dự án mới nhờ lợi thế về chi phí, hạ tầng giao thông hoàn thiện…
Thực tế, giá đất công nghiệp tại miền Bắc được xem là một lợi thế lớn, với mức trung bình khoảng 138 USD/m², thấp hơn 20% so với miền Nam. Cụ thể, hiện tại ở miền Nam để thuê các vị trí chiến lược thuộc khu vực cấp 1, như Bình Dương hay TP. Hồ Chí Minh, giá đất có thể lên tới 300 USD/m2. Trong khi đó, thị trường phía Bắc chỉ có giá trung bình 180 USD/m2 cho khu vực cấp 1 như Bắc Ninh.
Ngoài ra, cơ sở hạ tầng miền Bắc đang phát triển mạnh, với 10 tuyến đường cao tốc đã hoàn thành và 4 dự án khác được triển khai, còn miền Nam có khoảng 7 tuyến cao tốc.
Tại sự kiện “Bối cảnh phát triển công nghiệp khu vực Hà Nội và Bắc bộ” mới đây tại Hà Nội, bà Phạm Thị Thu Trang, Quản lý cấp cao, Bộ phận Phát triển kinh doanh công nghiệp tại Core5 – Indochina Kajima, đánh giá ở Việt Nam, giao thông đường bộ vẫn là phương thức vận tải chính, vì vậy khả năng di chuyển thuận lợi từ khu sản xuất đến thị trường tiêu thụ sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí logistics. Đặc biệt, các tuyến đường cao tốc kết nối khu công nghiệp với Hà Nội và biên giới Trung Quốc càng làm tăng sức hút của miền Bắc đối với nhà đầu tư nước ngoài.
Mặt khác, so với miền Nam, miền Bắc có nhiều khu kinh tế hơn theo quy hoạch của Chính phủ. Đáng chú ý là khu kinh tế ven biển mới tại Hải Phòng với quy mô hơn 20.000 ha. Thêm vào đó, miền Bắc lại thu hút đầu tư nhờ tính cạnh tranh về nguồn lao động, khi mức lương trung bình tại miền Nam hiện đang ở mức cao nhất trong cả nước, ghi nhận 9,3 triệu VNĐ.
Tuy nhiên, dù thị trường bất động sản công nghiệp Việt Nam có tiềm năng lớn, nhưng một trong những thách thức chính vẫn là sự thiếu hụt nguồn lao động có tay nghề cao. Ông Thomas cho biết điều này rất quan trọng khi Việt Nam đang hướng đến việc nâng cao giá trị gia tăng trong các ngành sản xuất. Mặc dù lực lượng lao động dồi dào, đặc biệt ở miền Bắc song phần lớn là lao động có tay nghề thấp. Để khắc phục vấn đề này, việc cải cách giáo dục và đào tạo nhằm nâng cao tay nghề lao động là cần thiết.
Ngoài ra, đại diện Savills cũng nhấn mạnh đến phát triển cơ sở hạ tầng. Đây là yếu tố quan trọng để nâng cao năng lực cạnh tranh của Việt Nam. Hiện tại, các dự án hạ tầng đang triển khai chủ yếu tập trung ở một số khu vực, nhưng cần có sự mở rộng và phát triển đồng bộ trên toàn quốc. “Việc cải thiện mạng lưới giao thông kết nối giữa các khu công nghiệp và các thị trường tiêu thụ sẽ giúp tối ưu hóa chi phí logistics, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp. Cơ sở hạ tầng mạnh mẽ không chỉ hỗ trợ việc di chuyển và vận chuyển hàng hóa mà còn tăng cường khả năng thu hút đầu tư nước ngoài vào Việt Nam”, ông Thomas chia sẻ.